مفاهیم اصطلاحات گمرکی به کار برده شده در این قانون، مطابق با تعاریفی است که از سوی شورای همکاری گمرکی برای کشورهای عضو منتشر شده، مگر اینکه در این قانون تعریف دیگری برای آن‌ها ارائه شده باشد.
- الف – اظهار کالا: بیانیه کتبی یا شفاهی که اظهارکننده، رویه گمرکی موردنظر خود را درباره کالا مشخص کرده و اطلاعات لازم را ارائه می‌دهد.
- ب – اظهارکننده: صاحب کالا یا نماینده قانونی او که کالا را مطابق مقررات این قانون به گمرک اظهار می‌کند. در اظهار الکترونیکی، صاحب کالا یا نماینده قانونی وی با گواهی دیجیتالی معتبر به‌عنوان اظهارکننده شناخته می‌شود.
- پ – اظهارنامه اجمالی: سندی که شرکت حمل‌ونقل برای اعلام فهرست محمولاتی که باید در ورود یا خروج تخلیه یا بارگیری شوند، ارائه می‌دهد.
- ت – اماکن گمرکی: انبارها، باراندازها، اسکله‌ها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های راه‌آهن و سایر مکان‌هایی که تحت نظارت گمرک برای نگهداری کالا به‌منظور انجام تشریفات گمرکی استفاده می‌شوند.
- ث – ترخیص: خروج کالا از اماکن گمرکی پس از انجام تشریفات گمرکی مربوط.
- ج – ترخیصیه: سندی که شرکت حمل‌ونقل، پس از احراز هویت، اجازه انجام تشریفات گمرکی را به گیرنده کالا اعلام می‌کند.
- چ – تشریفات گمرکی: کلیه عملیاتی که برای اجرای مقررات گمرکی انجام می‌شود.
- ح – تضمین: وجه نقد، ضمانت‌نامه بانکی، ضمانت‌نامه از صندوق‌های مالی معتبر یا بیمه‌نامه‌ای که برای اجرای الزامات گمرکی نزد گمرک سپرده می‌شود.
- خ – تعهد: الزام کتبی یا الکترونیکی که شخص را در برابر گمرک برای انجام یا عدم انجام عملی متعهد می‌کند.
- د – حقوق ورودی: مبلغی معادل ۴٪ ارزش گمرکی کالا به‌علاوه سود بازرگانی، که توسط هیأت وزیران تعیین شده و به واردات قطعی کالا تعلق دارد، اما شامل هزینه‌های انجام خدمات نمی‌شود.
- ذ – حمل یکسره: ورود و خروج کالا از اماکن گمرکی بدون تخلیه در این اماکن، مطابق مقررات این قانون.
- ر – روز اظهار: زمانی که اظهارنامه به همراه اسناد مربوطه، به‌صورت دستی یا الکترونیکی به گمرک ارائه می‌شود و شماره ثبت دریافت می‌کند.
- ز – سازمان جهانی گمرک: سازمان بین‌المللی بین‌الدولی که ایران از سال ۱۳۳۷ عضو آن است.
- ژ – سامانه هماهنگ‌شده: سیستم توصیف و کدگذاری کالا بر اساس کنوانسیون بین‌المللی مصوب ۱۹۸۳، که ایران در سال ۱۳۷۳ به آن پیوسته است.
- س – شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی: شخص حقوقی که طبق مقررات قانونی، مجاز به انجام حمل‌ونقل بین‌المللی است.
- ش – صاحب کالای تجاری: شخصی که اسناد خرید و حمل کالا به نام او صادر شده و دارای ترخیصیه است.
- ص – قلمرو گمرکی: بخشی از کشور که در آن قانون امور گمرکی اعمال می‌شود.
- ض – کالای تجاری: کالایی که به قصد فروش، وارد یا صادر می‌شود، چه در همان شکل و چه پس از عملیات تولید، تفکیک یا بسته‌بندی.
- ط – کالای داخلی: کالایی که در قلمرو گمرکی کشور تولید شده یا ورود قطعی شده باشد.
- ظ – کالای گمرک‌نشده: کالایی که هنوز تشریفات گمرکی آن به‌طور کامل انجام نشده است.
- ع – کالای مجاز: کالایی که صدور یا ورود آن بدون نیاز به مجوز خاص انجام می‌شود.
- غ – کالای مجاز مشروط: کالایی که صدور یا ورود آن نیازمند کسب مجوز قبلی یک یا چند سازمان دولتی است.
- ف – کالای ممنوع: کالایی که به دلیل مصالح ملی یا شرعی، ورود یا صدور آن به موجب قانون ممنوع است.
- ق – کنترل‌های گمرکی: اقداماتی که برای اطمینان از رعایت مقررات گمرکی توسط گمرک انجام می‌شود.
- ک – مرجع تحویل‌گیرنده: شخص حقوقی که وظیفه تحویل و نگهداری کالاهای گمرک‌نشده را در اماکن گمرکی برعهده دارد.
- گ – مقررات گمرکی: قوانین، آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هایی که اجرای آن‌ها به گمرک واگذار شده است.
- ل – هزینه‌های انجام خدمات: وجوهی که بابت خدماتی مانند اشعه ایکس (X-Ray)، پلمب، باربری، انبارداری، آزمایش، تعرفه‌بندی، مراقبت، بدرقه، توزین کالا و سایر خدمات مشابه، دریافت می‌شود.
